Tot hier en niet verder

Op het moment dat het crematiesteentje op de kist wordt gelegd komt iedereen om de kist met hun moeder staan. Er ontstaat een momentje wat van hen alleen is en ik stap naar achteren. “nou mam, tot hier en niet verder”, zegt haar oudste zoon. Ze schieten in een klein lachje wat overgaat in een traan.

Bij een begrafenis gaan we vanzelfsprekend mee tot aan het graf, scheppen we aarde of leggen we bloemen in het graf. Vaak worden daar pas echt de laatste woorden uitgesproken, klinken de laatste noten van de muziek of gaat men in gebed. Het begeleiden van onze dierbare tot en met zijn of haar laatste rustplaats, we lopen mee zo ver we kunnen, dat vinden we heel gewoon en fijn om te doen.

Dat kan bij een crematie ook; voorafgaande aan het crematieproces kunnen nog laatste woorden worden gedeeld en symbolisch bloemen of briefjes worden meegegeven. Ik bied de familie altijd aan om mee te gaan naar de crematieruimte met de vraag of ze hun dierbare willen begeleiden bij de invoer in de crematieoven. Er is vaak wat behoefte aan uitleg over ‘hoe dat gaat’. Vooraf wordt het crematiesteentje op de kist neergelegd met het crematienummer.

Ieder steentje is uniek en blijft bij de as. Op deze manier weten we zeker dat de as de juiste identiteit behoudt. Het vrijgeven van de oven gaat via een computer en het luik zal pas opengaan op het moment dat de familie daaraan toe is. Als het eenmaal open is, wordt de kist of de baar rustig naar binnen begeleid, waarna het luik weer automatisch sluit en het crematieproces start. Een crematie duurt gemiddeld anderhalf uur.

Nu is het veelal zo dat na de plechtigheid de familie kan kiezen om de kist met hun dierbare te laten dalen of te laten verdwijnen achter een scherm of gordijn. Mooi om zo de dienst af te sluiten.
Op datzelfde moment vindt even verderop de daadwerkelijke crematie plaats, soms zit er een korte tijd tussen, maar vaak wordt de crematie gelijk na de plechtigheid in gang gezet. Vaak is hier niemand van de familie bij en wordt de overledene alleen begeleid door een medewerker van het crematorium.

Als ik kijk naar de mooie momenten die vaak ontstaan wanneer de familie mee gaat met de crematieruimte, zou het meelopen meer bekendheid mogen hebben en meer vanzelfsprekend mogen zijn als keuze/optie; in ieder geval in onze Nederlandse uitvaartcultuur. Andere culturen zoals de Hindoestaanse en Chinese cultuur hebben eigen rituelen op het moment dat de overledene wordt begeleid bij de crematie. De belangstellenden kunnen dan zelfs meekijken via een live videoverbinding vanuit de aula.

Na een moment van stilte nadat het luik sloot zijn alle woorden uitgesproken, is alle muziek gespeeld en wordt er diep gezucht. Ik bedank het gezin voor het begeleiden van hun moeder, fijn dat ze deze laatste stap met elkaar hebben mogen maken.
Ik neem ze mee naar de koffiekamer waar ze worden opgevangen door hun lieve familie en vrienden voor een hapje, een drankje, steunende woorden en mooie verhalen over hun moeder.